Truyện Cổ Tích: Socrates Và Chuyện Thị Phi

Socrates Và Chuyện Thị Phi

Chuyện xưa kể có một người

Gặp Socrates nói một lời như sau:

“Người ta bàn tán cùng nhau

Về bạn ông với những câu thế này …”

Socrates liền nhanh đưa tay:

“Khoan đã ông bạn, tôi đây có lời

Xin ông hãy thử trả lời

Ba câu hỏi để cho tôi hiểu rằng

Chuyện đó có THẬT hay chăng?”

Người kia mới nói “Tôi không rõ ràng

Chỉ nghe qua chuyện bên đàng

Nghe thế thì cũng biết rằng thế thôi.”

Socrates hỏi tiếp “Vậy thời

Là chuyện TỐT ĐẸP hay lời XẤU XA?”

Người kia nói rằng “Thật ra

Toàn lời không tốt nói ra ngượng mồm.”

Socrates hỏi tiếp “Vậy còn

Có gì ÍCH LỢI tôi cần được nghe?”

Người kia nói “Chẳng có gì.”

Socrates mới nói “Vậy thì tại sao

Chuyện chẳng có THẬT chút nào

Lại là chuyện XẤU lời vào lời ra

Chẳng có ÍCH gì vậy mà

Ông lại muốn nói cho ta làm gì?”

Xem ra những chuyện thị phi

Độc hại, vô ích, cần gì phải nghe.

Bùi Phạm Thành

Ngày 23 tháng 8 năm 2023

Chú thích:

Socrates: GOSSIP.

In Ancient Greece, Socrates had a great reputation of wisdom. One day, someone came to find the great philosopher and said to him:

- Do you know what I just heard about your friend?

- A moment, replied Socrates. Before you tell me, I would like to test you the three sieves.

- The three sieves?

- Yes, continued Socrates. Before telling anything about the others, it's good to take the time to filter what you mean. I call it the test of the three sieves. The first sieve is the TRUTH. Have you checked if what you're going to tell me is true?

- No, I just heard it.

- Very good! So, you don't know if it's true. We continue with the second sieve, that of KINDNESS. What you want to tell me about my friend, is it good?

- Oh, no! On the contrary.

- So, questioned Socrates, you want to tell me bad things about him and you're not even sure they're true? Maybe you can still pass the test of the third sieve, that of UTILITY. Is it useful that I know what you're going to tell me about this friend?

- No, really.

- So, concluded Socrates, what you were going to tell me is neither true, nor good, nor useful. Why, then, did you want to tell me this?

"Gossip is a bad thing. In the beginning it may seem enjoyable and fun, but in the end, it fills our hearts with bitterness and poisons us, too!"