Công Án Thiền: 36 - Sáu Mươi Roi

Sáu Mươi Roi

Động Sơn đến gặp Vân Môn 

Để mà tìm hiểu học thêm về Thiền.

Lần đầu Vân Môn hỏi liền

Rằng “Anh đã đến từ miền nào đây?"

“Từ làng Tra Độ, thưa thầy."

Vân Môn lại hỏi thêm ngay một lời

“Còn mùa Kiết Hạ vừa rồi?”

Động Sơn đáp “Ở một nơi gần hồ

Ngôi chùa tên là Bảo Từ"

Hỏi “Rời nơi đó đã từ bao lâu?”

“Hai lăm tháng tám ngay sau."

Động Sơn vẫn cứ đáp mau với thầy.

Vân Môn liền nói câu này

“Đáng ra anh sẽ bị ngay trận đòn

Sáu mươi roi chẳng ít hơn

Nhưng anh mới đến ta còn tha cho."

Động Sơn chẳng hiểu nguyên do

Hôm sau lại đến hỏi cho tỏ tường

“Hôm qua thầy ngỏ lòng thương

Tha cho roi vọt vẫn thường dạy khuyên

Xin thầy hãy cho biết thêm

Cá nhân tôi đã làm nên tội gì?"

Rằng “Anh chẳng có ích chi

Nay ở chùa nọ mai thì chùa kia ..."

Vân Môn chưa dứt lời thì

Động Sơn giác ngộ ngay vì lời kia.

Câu hỏi đặt ra chỉ vì

Thầy xem trò đã hiểu gì hay chưa

Hay là chỉ đi viếng chùa

Gặp thầy này nọ cũng chưa hiểu Thiền

Tốn thời gian chỉ thêm phiền

Đó là cái tội đáng nên bị đòn.

Bùi Phạm Thành

Ngày 17 tháng 1 năm 2023

---

36. Sáu Mươi Roi

Động Sơn đến gặp Vân Môn, Vân Môn hỏi Động Sơn từ đâu đến. Động Sơn nói: “Từ làng Tra Độ.”

Vân Môn hỏi: "Anh đã ở lại ngôi chùa nào trong mùa kiết hạ?"

Động Sơn đáp: “Chùa Bảo Từ, ở phía nam một cái hồ.”

Vân Môn hỏi: "Anh rời khỏi đó khi nào?", và tự hỏi Đông Sơn sẽ tiếp tục với những câu trả lời thực tế như vậy trong bao lâu.

“Ngày hai mươi lăm tháng tám,” Đông Sơn trả lời.

Vân Môn nói: "Ta nên nện cho anh sáu mươi roi, nhưng hôm nay ta tha thứ cho anh."

Ngày hôm sau, Đông Sơn đến cúi đầu trước Vân Môn và nói: "Hôm qua thầy đã tha cho tôi sáu mươi roi. Xin thầy cho tôi biết tôi đã sai ở điểm nào?"

Vân Môn quở trách những câu trả lời vô hồn của Đông Sơn, nói: "Anh chẳng có ích lợi gì. Anh chỉ lang thang từ tu viện này sang tu viện khác."

Trước khi Vân Môn dứt lời, Đông Sơn đã giác ngộ.

Vì là lần gặp gỡ đầu tiên giữa Đông Sơn và thầy Vân Môn, Đông Sơn đã trả lời các câu hỏi rất ngây thơ, và anh ta không hiểu tại sao mình lại đáng bị sáu mươi roi.

Khi anh ta hỏi về chuyện đó vào ngày hôm sau, Vân Môn nói, thực tế là,

"Thật là đồ ngu xuẩn! Chẳng làm được gì có ích! Chỉ lãng phí thời gian!"

Câu hỏi đặt ra là liệu những câu trả lời thực tế, vô hồn của Đông Sơn, kết quả của sự thiếu nhận thức của anh ta, có đáng bị sáu mươi roi hay không.

Một truyền thuyết kể rằng sư tử mẹ đẩy đàn con của nó xuống vách đá ba ngày sau khi chúng được sinh ra; nó sẽ nuôi những đứa con nào quay trở lại. Bài học thực sự của cuộc sống là nghiêm khắc.

Để học, người ta phải biết nhận thức.

36. Sixty Blows

Tozan (洞山良价, Tung-shan Liang-chieh; Tozan Ryokai, 807-869) went to Unmon, who asked Tozan where he had come from. Tozan said, "From Sato village." 

Unmon asked, "In what temple did you remain for the summer?"

Tozan replied, "The temple of Hoji, south of the lake." 

"When did you leave there?" Unmon asked, wondering how long Tozan would continue with such factual answers. 

"The twenty-fifth of August," answered Tozan.

Unmon said, "I should give you sixty blows with a stick, but today I forgive you." 

The next day Tozan bowed to Unmon and said, "Yesterday you forgave me sixty blows. I do not know why you thought me wrong." 

Unmon, rebuking Tozan's spiritless responses, said, "You are good for nothing. You simply wander from one monastery to another."

Before Unmon's words were ended, Tozan was enlightened.

Since it was the first meeting between Tozan and his teacher, Unmon, Tozan was answering the questions very innocently, and he did not understand why he deserved sixty blows. 

When he asked about it the following day, Unmon said, in effect,

"Damned fool! Good for nothing! Waste of time!" 

The question is whether Tozan's factual, spiritless answers, a result of his lack of awareness, merit the sixty blows or not. 

A legend says that the mother lion pushes her cubs off a cliff three days after they are born; she will raise the cubs that come back. Life's true lessons are stern. 

To learn, one must be aware.