Lỗ Rỉ Nhỏ, Vỡ Đê Lớn

Lỗ Rỉ Nhỏ, Vỡ Đê Lớn

Chuyện rằng một ngôi làng kia

Là một làng nhỏ cận kề sông to

Dân làng cày cấy chăm lo

Đê điều xây dựng ngăn bờ nước dâng.

Ngày nọ có người thấy rằng

Đê có lỗ thủng nước hằng rỉ ra 

Đem chuyện trình lên quan nha

Quan cho người đến xem là ra sao.

Lính về thưa chẳng nỗi nào

Lỗ rỉ quá nhỏ đê cao vững bền

Quan ngồi vững chãi ở trên

Xem là nhỏ nhặt chẳng thèm để tâm.

Bỗng dưng một ngày nước dâng

Trên ngàn nước lũ ầm ầm đổ xuôi

Nước lên ngập mặt đê rồi

Mà giông gió lớn lại thời nổi lên

Lỗ thủng nhỏ đó trở nên

Nguồn của vết nứt tạo liền ngay thôi

Đê nứt, nước dâng thế rồi

Đê vỡ, nước lũ ngập trời mênh mông

Ruộng vườn, nhà cửa thành sông

Than ôi phút chốc là không còn làng.

Đời sau có thành ngữ rằng

"Lỗ nhỏ có thể san bằng đê to."

Chớ bảo chuyện nhỏ chẳng lo

Nhỏ gom thành lớn khiến cho tan lành

Chuyện xưa còn đó rành rành

Kinh nghiệm quý báu chớ đành bỏ qua.

Bùi Phạm Thành

Ngày 8 tháng 8 năm 2023

Chú Thích:

Nhân đọc trên mạng xã hội một câu chuyện, đại ý như dưới đây, trong lúc ngẫu hứng viết bài thơ trên.

Vào thời Chiến Quốc, tướng quốc của nước Ngụy là Bạch Gia khi làm công tác trị thủy đều làm rất cẩn thận, đặc biệt rất giỏi trong việc xây dựng đê điều.

Bí quyết trị thủy của Bạch Gia chỉ có 2 điều, một là chăm tra xét, chăm đắp bù, hai là thường xuyên tuần tra, chỉ cần phát hiện ra lỗ hổng nào, dù là lỗ hổng nhỏ như con kiến cũng phải cho người đi bịt lại.

Lỗ có nhỏ tới đâu nhưng một khi rỉ nước sẽ khó tránh bị dòng nước phá vỡ, lỗ nhỏ thành hố to, dễ dẫn tới thiên tai.

Các chi tiết nhỏ nếu không chú ý, cũng có thể gây ra một sai lầm lớn.