Công Án Thiền: 21 - Hoa Sen Và Lá Sen

Hoa Sen Và Lá Sen

Một thiền sinh hỏi Trí Môn

“Trước khi sen nở vẫn còn nụ kia

Vẫn ngầm dưới nước vậy thì

Ta phải gọi nó là gì thầy ơi?"

“Hoa sen", Trí môn trả lời.

Thiền sinh lại hỏi “Thế rồi mai kia

Khi hoa đã nở rồi thì

Qua khỏi mặt nước hoa thì trồi lên

Là gì để ta gọi tên?"

Trí Môn nói sẽ gọi liền “Lá sen."

Công án hoa sen, lá sen 

Khó hiểu bởi của dòng thiền Vân Môn.

Bởi vì đã đi sâu hơn

Tìm về nguyên thuỷ cội nguồn nhân gian.  

Góc nhìn tuyệt đối thử xem

Dưới nước, trên nước hoa sen vẫn là

Dưới nước hoa vẫn là hoa

Trên nước có là có hoa vậy là

Gọi là lá, gọi là hoa

Hay gì chăng nữa cũng là hoa sen.

Nếu chấp trước vào một tên

Thì tên chung sẽ bị liền lãng quên.

Hoa sen luôn là hoa sen

Trên nước, dưới nước chớ nên tách lìa.

Bùi Phạm Thành

Ngày 30 tháng 12 năm 2022

---

21. Hoa Sen Và Lá Sen

Một thiền sinh hỏi Trí Môn:

- Trước khi hoa sen nở và chưa ra khỏi nước thì gọi là gì? 

Trí Môn trả lời:

- Hoa sen.

Thiền sinh hỏi tiếp:

- Khi ra khỏi nước thì gọi là gì?

Trí Môn nói:

- Lá sen.

Trí Môn thuộc dòng thiền Vân Môn, so với các dòng thiền khác thì khó hiểu đối với người bình thường học thiền. Thiền sinh trong công án này đã có một trình độ cao. Câu hỏi của ông liên quan đến mối quan hệ của tuyệt đối và những biểu hiện của nó, mối quan hệ của hiện thực và hiện tượng. Công án nói cách khác sẽ là “tôi là ai trước khi sinh ra?” “Trước khi thế giới xuất hiện thì là gì?” “Trước khi vũ trụ xuất hiện thì là gì?” Câu trả lời của Trí Môn đi ngược lại với những gì chúng ta thực sự nhìn thấy.

Nhìn từ góc độ tuyệt đối thì hoa sen ở dưới nước vẫn là hoa sen. Sau khi ra khỏi nước thì nó là lá sen vì nó cũng có lá.

Dù là gọi là gì thì nước đá, nước, hơi nước cũng chỉ là một. Người da trắng, da đen hay da nâu đều là người.

Nếu chấp vào một hiện tượng đặc biệt thì hiện tượng phổ quát sẽ bị bỏ qua.

21. Lotus Blossoms and Leaves

A monk asked Chimon (智門光祚, Chimen Kuang-tso, Chimon Koso, 10th CE), “Before the lotus blossom has emerged from the water, what is it?”

Chimon said, “A lotus blossom.”

The monk pursued, “After it has come out of the water, what is it?”

Chimon replied “Lotus leaves.”

Chimon belonged to the Unmon school of Zen, which is harder for laymen to understand than other Zen schools. The monk who asked this question was well advanced in Zen. His question concerns the relationship of the absolute and its manifestations, the relationship of reality and phenomena. The koan could be variously rephrased as: "Who am I before I am born?" "Before the world appeared, what was it?" "Before the universe came to be, what was it?" Chimon's answers run counter to what we actually see. 

But From the point of view of the absolute, the lotus blossom underwater is still a lotus blossom. After it has emerged into view, it may as well be called lotus leaves because it has leaves as well.

It does not matter what name it goes by in the phenomenal world. Whether water, ice, or steam, the essence is the same. White man, black man, brown man are all "man" from the point of view of humanity.

If one attaches to the particulars of the phenomenal world, universality will be overlooked.