Truyện Ngụ Ngôn: 94 - Hai Cha Con Và Con Lừa

Hai Cha Con Và Con Lừa

Có hai cha con nhà kia

Dắt lừa đi bán đang đi trên đường

Chậm rãi vì họ muốn rằng

Con lừa được khoẻ dễ dàng bán hơn.

Cùng đi trên một con đường

Vài người thấy cảnh bất thường nhạo chê

"Thật là ngu, hãy nhìn kìa

Có lừa chẳng cưỡi lại đi dưới đường

Lừa ngu thì đã thấy thường

Người ngu như thế trên đường mấy ai."

Chẳng muốn bị họ chê bai

Cha bảo con hãy lên ngồi cưỡi ngay

Tiếp tục đi trên đường này

Khách thương nhìn thấy buông ngay một lời:

"Xem kìa có chuyện lạ đời

Con trên lưng cưỡi cha thời đi theo

Kính già chẳng biết hay sao

Xuống đi hãy để cha leo lên ngồi."

Lại muốn làm vừa lòng người

Cha bảo con xuống, cha thời leo lên

Một quãng đường nữa đi thêm

Gặp đám phụ nữ nói liền một câu:

"Lão già ngu ngốc gì đâu

Cưỡi lừa lại bắt con hầu dắt đi."

Người cha chẳng nghĩ suy gì

Cha con cùng cưỡi xem thì được thôi.

Chưa chi đã nghe một lời:

"Thật là ác độc hai người trên lưng

Con lừa tội nghiệp quá chừng

Làm sao vác nổi trên lưng hai người

Nghĩ ra thì thấy hai người

Khiêng con lừa đó xem thời hợp hơn

Nếu không đến chợ chỉ còn

Bộ da lừa đó chớ còn gì đâu."

Thế là cha con mau mau

Dùng cây dài để cùng nhau khiêng lừa

Xem ra hình ảnh lạ chưa

Hai cha con họ gánh lừa mà đi

Thói đời nhiều tiếng thị phi

Cả chợ thì chẳng thiếu gì lời chê

Xúm lại xem cảnh lạ ghê

Con lừa thì lại có bề chẳng yên

Nó thì không muốn được khiêng

Nhiều người chỉ trỏ nói xiên nói càng

Chân giãy giụa, miệng la làng

Dây buộc chân đứt khi ngang qua cầu

Lừa bị rớt xuống sông sâu

Bị nước cuốn mất còn đâu con lừa.

Lòng người cố làm cho vừa

Xem ra lại chẳng được vừa lòng ai.

"Ở sao cho vừa lòng người

Ở rộng người cười, ở hẹp người chê." (*)

Bùi Phạm Thành

(ngày 26 tháng 4 năm 2021)

(*) Ca dao

---

The Miller His Son And The Ass

by Aesop

One day, a long time ago, an old Miller and his Son were on their way to market with an Ass which they hoped to sell. They drove him very slowly, for they thought they would have a better chance to sell him if they kept him in good condition. As they walked along the highway some travelers laughed loudly at them.

"What foolishness," cried one, "to walk when they might as well ride. The most stupid of the three is not the one you would expect it to be."

The Miller did not like to be laughed at, so he told his son to climb up and ride.

They had gone a little farther along the road, when three merchants passed by.

"Oho, what have we here?" they cried. "Respect old age, young man! Get down, and let the old man ride."

Though the Miller was not tired, he made the boy get down and climbed up himself to ride, just to please the Merchants.

At the next turnstile they overtook some women carrying market baskets loaded with vegetables and other things to sell.

"Look at the old fool," exclaimed one of them. "Perched on the Ass, while that poor boy has to walk."

The Miller felt a bit vexed, but to be agreeable he told the Boy to climb up behind him.

They had no sooner started out again than a loud shout went up from another company of people on the road.

"What a crime," cried one, "to load up a poor dumb beast like that! They look more able to carry the poor creature, than he to carry them."

"They must be on their way to sell the poor thing's hide," said another.

The Miller and his Son quickly scrambled down, and a short time later, the market place was thrown into an uproar as the two came along carrying the Donkey slung from a pole. A great crowd of people ran out to get a closer look at the strange sight.

The Ass did not dislike being carried, but so many people came up to point at him and laugh and shout, that he began to kick and bray, and then, just as they were crossing a bridge, the ropes that held him gave way, and down he tumbled into the river.

The poor Miller now set out sadly for home. By trying to please everybody, he had pleased nobody, and lost his Ass besides.

If you try to please all, you please none.