Công Án Thiền: 2 - Không Lạnh Và Không Nóng

Không Lạnh và Không Nóng

Một sư tới hỏi Động Sơn:

“Nóng lạnh hai thứ tránh làm sao đây?”

Động Sơn nói: “Hãy tìm ngay

Chỗ không nóng lạnh nơi này đến ngay."

Sư hỏi: “Có nơi thế này?”

Động Sơn liền giải thích ngay đôi lời:

“Khi lạnh, hợp với lạnh thôi

Khi nóng cùng với nóng rồi một thân."

Nóng lạnh là những tượng trưng

Cho những rắc rối người trần vương mang.

Rắc rối đến, phải lo toan

Nếu thoát ra được thì an lành rồi.

Nhưng nhiều rắc rối trên đời

Không thể tránh khỏi ta thời làm sao?

Không rắc rối là nơi nào?

Lời Thiền khuyên bảo ra sao điều này?

“Hãy hòa hợp với nó ngay

Gặp lạnh thì hãy thành ngay lạnh này

Gặp nóng hợp với nóng ngay

Chớ đừng than thở điều này điều kia

Là một với rắc rối thì

Làm chủ lấy nó hơn là nạn nhân.”

Bùi Phạm Thành

Ngày 18 tháng 12 năm 2022

2- Không Lạnh và Không Nóng.

Một nhà sư hỏi Động Sơn: “Làm sao tránh được nóng, lạnh?”

Động Sơn trả lời: “Sao không tới nơi không nóng, không lạnh?”

Sư kia hỏi: “Có chỗ như vậy sao?”

Động Sơn giảng: “Đó là nơi khi lạnh thì hoà hợp với cái lạnh, khi nóng thì cùng trở nên nóng.”

Nóng và lạnh làm ta không thoải mái. Nó tượng trưng cho những rắc rối trong đời. Khi rắc rối tới, ta phải làm sao? Nếu ta có thể lẩn tránh thì tốt rồi. Nhưng có nhiều rắc rối không thể tránh được. Đâu là chỗ không có rắc rối? Thiền nói: Trở thành một với rắc rối, khi trời nóng đừng than thở: Nóng quá! Nóng quá! Tôi phải làm sao đây? Hãy chịu nóng và trở thành nó, hoà hợp với nó, đừng than thở hay lẩn tránh nó. 

Bất cứ điều gì xảy ra nếu ta hoàn toàn trở thành một với nó thì chúng ta sẽ trở thành chủ của nó chứ không phải là nạn nhân của nó nữa.

2. No Cold and Heat

A monk asked Tozan, “How can we escape the cold and heat?” 

Tozan replied, “Why not go to where there is no cold and heat?”

“Is there such a place?” the monk asked.

Tozan commented, “When cold, be thoroughly cold; when hot, be hot through and through.”

Heat and cold cause discomfort; they represent troubles in life. When troubles arise, what should one do? If one can escape, fine. But many of life’s problems cannot be escaped. Where is the place of no trouble? Zen says: Become one with trouble. When the day is hot, don’t cry “Oh, hot! Oh, hot! What shall I do?” Take the heat and be it instead of complaining about or trying to escape it.

Whatever it is, if we become totally one with it, we become the master instead of the victim.