Tứ Đổ Tường

Bùi Phạm Thành

(Đặc San Lâm Viên)

"Tứ Đổ Tường" là câu nói vắn tắt của "Tửu sắc tài khí tứ đổ tường". Câu này bắt nguồn từ một giai thoại văn chương giữa Tô Đông Pha, đại văn hào đời Tống, và thiền sư Phật Ấn, trụ trì chùa Đại Tướng Quốc.

Một hôm Tô Đông Pha đến thăm thiền sư Phật Ấn, ông thấy trên tường có bài thơ:

酒色財氣四堵牆,

人人都在裏面藏.

誰能跳出圈外頭,

不活百歲壽也長.

Tửu sắc tài khí tứ đổ tường,

Nhân nhân đô tại lý diện tàng.

Thùy năng khiêu xuất khuyên ngoại đầu,

Bất hoạt bách tuế thọ dã trường.

Dịch nghĩa:

Rượu, sắc dục, bài bạc, nghiện ngập (là) bốn bức tường vây kín

Người người (đều) bị giam giữ ở bên trong

Ai (là) người thoát ra khỏi cái vòng đó

(Dẫu) không sống trăm tuổi thì cũng đã là sống lâu (trường thọ) rồi.

Bùi Phạm Thành - dịch thơ:

Rượu Tình Bài Nghiện bốn bức tường

Người người bị giữ ở trung ương

Ai mà thoát khỏi vòng giam đó

Chẳng sống trăm năm cũng thọ trường.

Thể Lục-Bát:

Rượu Tình Bài Nghiện là tường

Người người ai cũng bị giam ngay vào

Ai mà thoát khỏi tường rào

Cũng là trường thọ dẫu nào trăm năm.

Tô Đông Pha xem xong viết một bài thơ bên cạnh rằng:

飲酒不醉是英豪, 

戀色不迷最為高. 

不義之財不可取, 

有氣不生氣自消.

Ẩm tửu bất túy thị anh hào,

Luyến sắc bất mê tối vi cao;

Bất nghĩa chi tài bất khả thủ,

Hữu khí bất sinh khí tự tiêu.

Dịch nghĩa:

Uống rượu không say mới là người anh hào

Thấy sắc đẹp (mà) không mê thì mới là tay cao

(Thấy) tiền tài bất nghĩa (thì) không lấy (không nhận)

Có sẵn tính nghiện ngập nhưng không vướng vào (thì nó) tự mất đi.

Bùi Phạm Thành - dịch thơ:

Rượu uống không say mới anh hào

Sắc dục không mê ấy mới cao

Tiền tài bất nghĩa không thèm nhận

Nghiện ngập không vương tự tiêu hao.

Thể Lục-Bát:

Anh hào uống rượu không say

Không mê sắc dục cao tay là người

Ham tiền cờ bạc không chơi

Nghiện ngập không vướng ắt thời tiêu tan.

Bùi Phạm Thành

(Đặc San Lâm Viên)

(ngày 18 tháng 1 năm 2022)