101 Truyện Thiền: 76 - Trí Tuệ Bằng Đá

76. Trí Tuệ Bằng Đá

Một thiền sư Trung Quốc

Tên gọi là Hogen

Một mình trong chùa nhỏ

Nơi miền quê êm đềm.

Một hôm có bốn sư

Trên đường đi ghé qua

Xin đốt củi sưởi ấm

Ở bên trong sân chùa.

Trong khi họ đốt lửa

Sư nghe họ tranh luận

Chủ quan và khách quan

Sư cũng vào nhập bọn.

Hogen cầm cục đá

“Đây là cục đá lớn

Trong hay ngoài tâm trí

Tôi xin hỏi các bạn."

Một nhà sư trả lời:

“Theo quan điểm đạo Phật

Mọi vật đều do trí

Suy diễn thành ra thật

Bởi thế khi ông hỏi

Ở đâu ra cục đá

Thì tôi xin nói rằng

Ở đầu tôi mà ra.”

Nghe sư kia trả lời

Hagen nhận xét rằng:

“Mang cục đá như vậy

Đầu anh chắc nặng lắm.” 

            oOo

Nếu bảo cả mọi thứ

Đều từ đầu mà ra

Như thế thì cục đá

Hiện ra từ đầu đá.

Có học phải có hành

Học thuộc lòng lý thuyết

Nhưng không biết áp dụng

Là học như con vẹt.

Bùi Phạm Thành

(Ngày 12 tháng 3, 2020)

---

Hogen, một thiền sư Trung quốc, sống một mình trong một ngôi chùa nhỏ ở nhà quê. Một ngày nọ bốn vị sư đi đường ghé qua và xin đốt một đống lửa trong sân chùa để sưởi ấm.

Trong khi họ đang đốt lửa, Hogen nghe họ tranh luận về tính chủ quan và khách quan. Hogen nhập bọn và nói: “Đây là một cục đá lớn. Các bạn nghĩ là nó ở trong tâm trí mình hay ở ngoài tâm trí mình?”

Một trong bốn vị sư trả lời: “Theo quan điểm Phật giáo, mọi thứ đều là suy diễn của trí, cho nên tôi nghĩ là cục đá ở trong tâm trí của tôi.”

“Đầu của anh chắc phải cảm thấy nặng lắm,” Hogen nhận xét, “nếu anh mang cục đá như vậy trong tâm trí của anh.”

---

The Stone Mind

Hogen, a Chinese Zen teacher, lived alone in a small temple in the country. One day four traveling monks appeared and asked if they might make a fire in his yard to warm themselves.

While they were building the fire, Hogen heard them arguing about subjectivity and objectivity. He joined them and said: “There is a big stone. Do you consider it to be inside or outside your mind?”

One of the monks replied: “From the Buddhist viewpoint everything is an objectification of mind, so I would say that the stone is inside my mind.”

“Your head must feel very heavy,” observed Hogen, “if you are carrying around a stone like that in your mind.”