Chiến Tranh Kinh Tế Giữa Hoa Kỳ và Trung Cộng
Lâm Viên
Những đề nghị trong dự luật về kinh tế đang được đệ trình lên Thượng Viện mang ý nghĩa là sẽ áp đặt sự giám sát của liên bang lên các
doanh nghiệp Mỹ hoạt động ở nước ngoài; đây là điều chưa từng có trong lịch sử kinh tế của nước Mỹ. Nhưng những người ủng hộ những đề nghị này nói rằng họ cần phải
chống lại sự nổi dậy của kinh tế Trung cộng.
Các doanh nghiệp Mỹ tìm cách hoạt động ở nước ngoài thường gặp phải một số rào
cản từ chính phủ Hoa Kỳ. Nhưng khi nói đến Trung cộng, một nhóm các nhà lập
pháp lưỡng đảng - và Nhà Trắng (Chính Phủ) - muốn thay đổi
điều đó.
Quốc hội đang xem xét luật cho phép chính phủ sàng lọc các khoản đầu tư của Mỹ
vào Trung cộng và các quốc gia đối địch khác - và có khả năng từ chối chúng
nếu dự án có tính cách đe dọa nền an ninh quốc gia. Đồng thời, Chính Phủ đang
thảo luận về việc ban hành các lệnh hành pháp nhằm tăng cường giám sát tài trợ
của Mỹ cho các công ty khởi nghiệp và kỹ nghệ Trung cộng; mở rộng lệnh cấm mà
hiện nay chỉ áp dụng đối với một số công ty có liên hệ với quân đội Trung
cộng.
Chúng ta đang ở trong một cuộc chiến tranh kinh tế, cho dù chúng ta có muốn sử dụng ngôn ngữ đó hay không.
-- Thượng nghị sĩ Bob Casey (D-Pa.)
Nói chung, các đề nghị hành động sẽ thể hiện sự mở rộng chưa từng có trong sự giám
sát của chính phủ, chắc chắn sẽ làm giảm giá trị đầu tư của Mỹ vào nền kinh tế
Trung cộng, và làm leo thang căng thẳng thương mại với Bắc Kinh. Nhưng những
người ủng hộ nói rằng họ cần thiết phải ngăn các ngân hàng Mỹ tài trợ cho sự
phát triển kỹ nghệ của Trung cộng và ngăn chặn chuỗi cung ứng của Mỹ phụ thuộc
vào Bắc Kinh đối với hàng hóa được sử dụng trong các ngành kỹ nghệ quan
trọng, như y khoa, năng lượng và quốc phòng.
“Chúng ta đang ở trong một cuộc chiến tranh kinh tế, cho dù chúng ta có
muốn sử dụng ngôn ngữ đó hay không,”
Thượng nghị sĩ Bob Casey (D-Pa.), Người đang đứng đầu một dự luật, soạn thảo chung với
Thượng nghị sĩ John Cornyn (R-Texas), nói rằng sẽ mở rộng việc giám sát chuỗi
cung ứng của Mỹ tại Trung cộng.
“Tôi nghĩ rằng điều đó đòi hỏi chúng ta phải kiểm tra lại một số vấn đề mà có
thể 10 hoặc 15 năm trước chúng ta không phải lo lắng.”
Dự luật này, hiện đang được xem xét như một phần của luật kinh tế chống Trung cộng của Quốc Hội, đã bị trì hoãn nhiều lần do sự phản đối của các công ty đối với việc mở rộng sự giám sát của chính phủ. Nhưng một số thành viên của Đảng Dân chủ tại Hạ Viện hiện đang đứng sau kế hoạch này, có khả năng tạo động lực mới cho nó. Những nỗ lực lập pháp đó và các cuộc thảo luận của Chính Phủ về các mệnh lệnh hành pháp đã khiến nhiều nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tin rằng việc giám sát mở rộng là không thể tránh khỏi, sớm hay muộn.
Jeffrey Fiedler, một thành viên của Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Hoa Kỳ-Trung cộng, đã kêu gọi tăng cường giám sát chuỗi cung ứng trong bản báo cáo năm 2021 trước Quốc Hội, trong một cuộc thảo luận gần đây của Hội đồng Đại Tây Dương cho biết: “Tôi nghĩ đó là một chuyện đã rồi (I think it’s a fait accompli)."
Câu hỏi được đặt ra bây giờ, ông nói thêm, “là mức độ rộng lớn như thế nào” của việc giám sát.
Những người phản đối nói rằng chính phủ đã có những phương pháp cần thiết để giải quyết những lo ngại về an ninh liên quan đến các khoản đầu tư ra nước ngoài.
Ông John Murphy, Phó chủ tịch cấp cao tại Phòng Thương Mại, cho biết: “Quốc Hội và Chính Phủ nên tập trung vào việc thực hiện cho có hiệu quả” các biện pháp kiểm soát việc đầu tư bên ngoài nước Mỹ hiện có “trước khi thông qua một biện pháp khác”.
Nỗ lực sàng lọc các khoản đầu tư của Mỹ vào Trung cộng bắt đầu từ trước đại dịch. Các nhà lập pháp đã đề nghị mở rộng giám sát chuỗi cung ứng vào năm 2018 nhưng cuối cùng đã không thực hiện.
Chính phủ của ông Trump đã thực hiện một số hành động, như ban hành lệnh hành pháp vào năm 2020 để cấm các khoản đầu tư của Mỹ vào hơn 30 công ty có liên hệ quân sự của Trung cộng. Đồng thời chuyển sang việc xóa các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ nếu họ không tuân theo các yêu cầu về công bố thông tin, hoạt động theo thẩm quyền mới được Quốc Hội thông qua vào năm 2020 (https://www.politico.com/news/2020/12/02/congress-clears-bill-to-ban-trading-in-chinese-firms-that-thwart-us-auditors-442362)
Một nhân viên cao cấp của chính phủ cho biết, chính phủ Biden đã sửa đổi và mở rộng danh sách các công ty quân sự bị phong tỏa của Trump với lệnh điều hành vào tháng 6 năm ngoái. Tuy nhiên, sự giám sát vẫn tương đối hẹp, liên quan đến 60-70 công ty Trung cộng.
Những điều nêu trên đã khiến những thành viên "diều hâu" của Chính Phủ và Quốc Hội xem xét các chính sách đối đầu với Trung cộng rộng hơn, như dự luật của Casey và Cornyn để thành lập một ủy ban liên bang để sàng lọc các khoản đầu tư ở Trung cộng, có thể ảnh hưởng đến các ngành quan trọng như y tế, năng lượng và quốc phòng.
Hai Thượng Nghị Sĩ (Casey và Cornyn) đã cố gắng gắn dự luật này liền với đạo luật chống Trung cộng rộng rãi của Thượng Viện vào mùa hè năm ngoái và với dự luật chi tiêu quốc phòng hàng năm vào cuối mùa thu. Nhưng chúng đã bị bác bỏ mỗi lần bởi các doanh nghiệp và các nhà lập pháp liên hệ với nhữ doanh nghiệp đó; họ nói rằng dự luật quá rộng rãi và đặt câu hỏi liệu Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, cơ quan được cho là đứng đầu ủy ban, có đủ nguồn lực để thực hiện việc đánh giá hay không.
Các điều khoản đầu tư ra nước ngoài “đại diện cho sự mở rộng một chính sách mới, có thể gây ra những điều tiêu cực đáng kể, vượt xa sự lo ngại về an ninh quốc gia”, Thượng nghị sĩ Pat Toomey (R-Pa.), Đảng viên Cộng hòa hàng đầu tại Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, người đã giúp giữ ngôn ngữ "diều hâu" ra ngoài dự luật của Thượng viện năm ngoái. “Với tác động rộng lớn này, Thượng Viện nên xem xét kỹ lưỡng ý tưởng này và lấy ý kiến đóng góp về tác động của nó đối với an ninh quốc gia, người tiêu dùng và các bên liên quan sẽ bị ảnh hưởng, trước khi đưa nó vào bất kỳ một dự khoản (luật, chính sách) lớn hơn nào.”
Nhưng hiện nay, các đảng viên Đảng Dân chủ Hạ Viện đã chiếm lấy ưu thế, với các Hạ nghị sĩ Rosa DeLauro (Conn.) Và Bill Pascrell (NJ) đính kèm dự luật đầu tư ra nước ngoài với phiên bản luật chống Trung cộng của họ, dự tính được đem ra trước ủy ban hội nghị của Thượng viện trong những tuần tới. Các nhà ủng hộ dự luật này ở Thượng viện hy vọng rằng các nhà lập pháp có thể đồng ý giữ điều khoản trong dự luật cuối cùng, ngay cả khi thượng viện không đồng ý với phần còn lại của phiên bản của Hạ viện, vốn chứa đựng nhiều ưu tiên khác của Đảng Dân chủ.
Trong một cuộc phỏng vấn ngắn ở Capitol Hill, Thượng Nghị Sĩ Cornyn cho biết điều khoản sàng lọc chuỗi cung ứng “là phần tốt duy nhất” của dự luật Hạ Viện. “Rõ ràng là chúng tôi đã cố gắng để đạt được một số điều khoản trước đây và chúng tôi đã không thể làm được điều đó. Nhưng tôi không thể nghĩ ra một phương pháp nào tốt hơn để đạt được mục tiêu, ngoài dự luật tập trung vào cạnh tranh với Trung cộng.”
Mặc dù Chính Phủ không tán thành chính dự luật, nhưng hai Thượng Nghị Sĩ (Casey và Cornyn) cho biết chính quyền Biden đã ủng hộ ý tưởng sàng lọc đầu tư ra nước ngoài.
Ôn Casey nói: “Chúng tôi đã có những cuộc đối thoại tốt với các thành viên của chính phủ”, bao gồm Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo, Phó Bộ trưởng Ngân khố Wally Adeyemo và những người khác. “Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục điều đó khi chúng tôi chuyển sang giai đoạn tiếp theo.”
Trong khi đó, chính phủ Biden đang thảo luận xem có nên tự hành động việc mở rộng sự giám sát của chính phủ đối với chuỗi cung ứng của Mỹ ở Trung cộng và các ngân hàng cũng như quỹ của Mỹ đầu tư vào hoặc cho các công ty Trung cộng vay hay không. Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết vào mùa hè năm ngoái rằng chính phủ đang xem xét các cách để truy lùng các công ty “luồn lách” tim kiếm các khe hở của các quy luật để chuyển giao hoặc giúp tài trợ cho “năng lực kỹ nghệ” của Trung cộng - các cuộc thảo luận về vấn đề nêu trên được Chính Phủ cho biết là vẫn đang tiếp tục diễn ra.
“Là một phần của cuộc cạnh tranh với Trung cộng, chúng tôi muốn bảo đảm rằng chúng tôi có một số phương pháp thích hợp để giúp duy trì kỹ nghệ và lợi thế cạnh tranh của chúng tôi,” một nhân viên cao cấp của chính phủ cho biết. “Chúng tôi có các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, đặc biệt đối với một loạt các công ty và kỹ nghệ kỹ thuật cao. Chúng tôi cũng có một số hạn chế đầu tư. Nhưng các hạn chế đầu tư hiện tại tương đối khá hạn hẹp."
Viên chức này từ chối tiết lộ chính xác các bước mà Phủ đang xem xét, nhưng các nhà chuyên môn trong ngành thương mại từng làm việc về vấn đề này, nói rằng các hành động này thuộc hai loại chính. Một là tăng cường giám sát các công ty Hoa Kỳ có chuỗi cung ứng đi qua cửa ngõ Trung cộng, như dự luật Casey-Cornyn nhắm vào. Điều thứ hai, được chính quyền Trump xem xét trong năm 2018 và 2019, sẽ được mở rộng việc giám sát đối với các cơ quan tài chính Mỹ tài trợ hoặc kinh doanh với các công ty Trung cộng, đặc biệt là trong lĩnh vực kỹ nghệ tiên tiến.
Clete Willems, một đối tác của Akin Gump, người đã từng phục vụ trong Hội đồng An ninh Quốc gia và Hội đồng Kinh tế Quốc gia trong các cuộc tranh luận của chính quyền Trump về vấn đề này, cho biết:
“Tài trợ cho sự đổi mới của Trung cộng là một chuyện. Nói với các công ty Hoa Kỳ rằng họ không thể đặt chuỗi cung ứng ở một số quốc gia nhất định nào đó, lại là một điều khác,” ông nói. “Tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu chúng ta tập trung vào nguồn tài trợ thúc đẩy sự đổi mới của Trung cộng trong các kỹ nghệ nhạy cảm, thay vì nhắm vào tất cả chuỗi cung ứng, vốn có thể làm suy yếu khả năng cạnh tranh tổng quát của nền kinh tế Hoa Kỳ.”
Một nhân viên cao cấp của Chính Phủ nói rằng các cuộc thảo luận về một lệnh hành pháp đang diễn ra, nhưng thời gian của bất kỳ hành động nào vẫn chưa rõ ràng. Bộ Tài chính và Thương mại, những cơ quan có khả năng đóng vai trò hàng đầu trong bất kỳ hạn chế tài chính nào, đã từ chối bình luận.
Cho dù Chính Phủ làm việc với Quốc hội hay tự ý, nó có thể sẽ gặp sự phản ứng dữ dội từ các công ty Mỹ. Phòng Thương Mại và các nhóm kinh doanh khác cho rằng luật Casey-Cornyn quá rộng (quá bao quát) và sẽ kìm hãm hầu hết các sinh hoạt kinh doanh của người Mỹ tại Trung cộng. Một báo cáo tháng 1 từ Rhodium Group, một công ty tư vấn, ước tính rằng 43% các khoản đầu tư của Mỹ sẽ được bao gồm trong dự luật.
Cả hai thượng nghị sĩ đã báo hiệu rằng họ sẵn sàng đàm phán tại Quốc Hội và với Chính Phủ về các chi tiết của dự luật. Nhưng họ bác bỏ những cảnh báo của các công ty rằng hầu hết, hoặc tất cả, các hoạt động kinh doanh mới của Mỹ ở Trung cộng có thể bị cạn kiệt.
Thượng Nghị Sĩ Cornyn nói:
“Đối với tôi, nghe giống như một cuộc tranh cãi về Chicken Little (*). Yêu cầu của tôi với họ là hãy ngồi xuống để cùng nhau nói chuyện, và cho chúng tôi biết mối quan tâm của quý vị là gì, để chúng ta có thể tìm thấy một số điểm chung. Nhưng đừng chỉ nói với chúng tôi rằng 'Không thể nào'. Tôi nghĩ câu nói đó mới chính là một vấn đề khó khăn thực sự và cần phải giải quyết."
Lâm Viên
Lược dịch theo bài viết:
‘We’re in an economic war:’ White House, Congress weigh new oversight of
U.S. investments in China - By GAVIN BADE
(*) Chicken Little: Thành ngữ chỉ việc "Sợ trời sập". Truyện ngụ ngôn dành cho trẻ em kể về một chú gà con, bị một quả hạt dẻ rơi trúng đầu, và tin rằng bầu trời đang sụp đổ.
Post a Comment