101 Truyện Thiền: 43 - Thiền Trong Đời Một Kẻ Ăn Mày

Thiền Trong Đời Một Kẻ Ăn Mày

Thiền sư tên Tosui

Đã trụ trì nhiều chùa

Và dạy ở nhiều tỉnh

Nhưng không muốn dạy nữa.

Thế rồi ông bỏ đi

Mãi tới ba năm sau

Một đệ tử tìm thấy

Ông sống ở gầm cầu.

Ông từ bỏ tất cả

Sống chung với ăn mày

Người đệ tử nài nỉ

Xin được ông chỉ dạy.

Tosui mới nói rằng:

“Nếu làm như tôi đây

Dù chỉ một hai ngày

Thì tôi sẽ chỉ dạy."

Người đệ tử vâng lời

Cũng bắt chước như thầy

Mặc áo quần hành khất

Đi theo thầy suốt ngày.

Đến đêm có người chết

Cùng vác xác đi chôn

Đệ tử sợ không ngủ

Tosui ngủ rất ngon.

Đến sáng Tosui nói:

“Không đi xin hôm nay

Vì đồ ăn người chết

Vẫn còn để lại đấy."

Người đệ tử ghê sợ

Không thể nào nuốt trôi

Tosui mới lên tiếng:

“Không thể làm như tôi

Thì hãy tìm thầy khác

Đừng làm phiền đến tôi."

                oOo

Thầy giảng trăm người nghe

Lớp học trò vào ra

Có mấy ai làm được

Những điều đã học qua.

Điều ước mong của thầy

Trong cuộc đời giảng dậy

Một học trò tâm đắc

Học và sống như thầy.

Bùi Phạm Thành

(Ngày 30 tháng 6, 2019)

---

Tosui là một Thiền sư nổi tiếng vào thời của ngài. Tosui đã trụ trì vài chùa và dạy ở nhiều tỉnh.

Chùa cuối cùng Tosui viếng thăm thu hút nhiều môn sinh đến nỗi Tosui nói với họ là ngài sẽ bỏ việc giảng dạy vĩnh viễn. Tosui khuyên họ ra về và đi đâu tùy ý. Sau đó chẳng còn ai biết tông tích ngài ở đâu.

Ba năm sau một đệ tử của Tosui khám phá ra ngài đang sống với vài người hành khất dưới một gầm cầu ở Tokyo. Người đệ tử lập tức nài nỉ Tosui dạy mình.

Tosui nói “Nếu anh có thể làm như tôi làm, dù chỉ một hai ngày, thì tôi có thể dạy anh.”

Người đệ tử mặc áo quần như hành khất và theo Tosui cả ngày. Đến đêm một người trong đám ăn mày chết. Nửa đêm, Tosui và người đệ tử khiêng xác đem chôn ở sườn núi. Rồi họ trở về lại chỗ ở dưới gầm cầu.

Tosui ngủ ngon lành, nhưng người đệ tử không ngủ được. Đến sáng Tosui nói: “Chúng ta không phải đi xin đồ ăn hôm nay. Ông bạn vừa chết của mình đã để lại ít thức ăn đằng kia.” Nhưng người đệ tử chẳng ăn nổi miếng nào.

“Tôi đã nói là anh không làm như tôi được,” Tosui kết luận. “Đi đi và đừng làm phiền tôi nữa.”

---

Zen in a Beggar’s Life

Tosui was a well-known Zen teacher of his time. He had lived in several temples and taught in various provinces.

The last temple he visited accumulated so many adherents that Tosui told them he was going to quit the lecture business entirely. He advised them to disperse and go wherever they desired. After that no one could find any trace of him.

Three years later one of his disciples discovered him living with some beggars under a bridge in Kyoto. He at once implored Tosui to teach him.

“If you can do as I do for even a couple days, I might,” Tosui replied.

So the former disciple dressed as a beggar and spent the day with Tosui. The following day one of the beggars died. Tosui and his pupil carried the body off at midnight and buried it on a mountainside. After that they returned to their shelter under the bridge.

Tosui slept soundly the remainder of the night, but the disciple could not sleep. When morning came, Tosui said: “We do not have to beg for food today. Our dead friend has left some over there.” But the disciple was unable to eat a single bite of it.

“I have said you could not do as I,” concluded Tosui. “Get out of here and do not bother me again.”