101 Truyện Thiền: 39 - Ngủ Ngày

39. Ngủ Ngày

Sư Soyen Shaku

Sáu mốt tuổi thì mất

Để lại nền giáo huấn

Xem là phong phú nhất.

Học trò của thiền sư

Mùa hè thường ngủ ngày

Sư bỏ qua cho họ

Ông chẳng phí một giây.

Khi mới mười hai tuổi

Học phái thiền Thiên Thai

Một ngày hè nóng bức

Ông duỗi cẳng ngủ dài.

Ba giờ đã trôi qua

Soyen chợt tỉnh dậy

Thấy thầy đang bước vào

Ông thì nằm ngang đấy.

“Xin lỗi, thầy xin lỗi”

Thầy nói lời thầm thì

Và cẩn thận bước chân

Như sợ phiền khách quý.

Thầy là người từ tâm

Không phạt trẻ lầm lỡ

Giáo huấn phải khiêm tốn

Soyen chợt tỉnh ngộ.

Và kể từ ngày ấy

Ông học được của thầy

Không khắt khe quá độ

Không lãng phí phút giây.

               oOo

Sống đạo hay phàm trần

Ai cũng có lỡ lầm

Việc nhỏ nên bỏ qua

Giáo huấn phải từ tâm.

Việc dạy dỗ con trẻ

Thì cũng phải tùy tâm

Có đứa cần nghiêm khắc

Có đứa nên ân cần.

Bùi Phạm Thành

(Ngày 27 tháng 6, 2019)

---

Thiền sư Soyen Shaku qua đời năm sáu mươi mốt tuổi. Làm tròn sự nghiệp đời mình, thiền sư để lại một giáo huấn phong phú hơn hẳn giáo huấn của nhiều thiền sư khác. Học trò của thiền sư thường ngủ ngày giữa mùa hè, và dù là thiền sư bỏ qua việc này, thiền sư vẫn không bao giờ phí phạm một giây phút.

Khi mới 12 tuổi, Soyen đã học triết lý thiền của phái Thiên Thai.

Vào một ngày hè, trời nóng bức, cậu bé Soyen duỗi thẳng chân và ngủ trong khi thầy đi vắng. Ba tiếng đồng hồ trôi qua, cậu bé Soyen bỗng nhiên tỉnh giấc, nghe tiếng thầy đang bước vào, nhưng trễ quá rồi. Cậu đang nằm dài chắn ngang cửa.

“Thầy xin lỗi, thầy xin lỗi,” thầy của Soyen thì thầm, cẩn thận bước qua người Soyen, như thể Soyen là một người khách quý. Kể từ đó, Soyen không bao giờ ngủ trưa nữa.

---

Sleeping in the Daytime

The master Soyen Shaku passed from this world when he was sixty-one years of age. Fulfilling his life’s work, he left a great teaching, far richer than that of most Zen masters. His pupils used to sleep in the daytime during midsummer, and while he overlooked this he himself never wasted a minute.

When he was but twelve years old he was already studying Tendai philosophical speculation.

One summer day the air had been so sultry that little Soyen stretched his legs and went to sleep while his teacher was away. Three hours passed when, suddenly waking, he heard his master enter, but it was too late. There he lay, sprawled across the doorway.

“I beg your pardon, I beg your pardon,” his teacher whispered, stepping carefully over Soyen’s body as if it were that of some distinguished guest. After this, Soyen never slept again in the afternoon.