Nét Sử Vàng: 21 Lê Lai - 22 Lê Lợi

Dòng Sử Việt sáu trăm năm về trước
Khi Nước ta còn lệ thuộc nước Tầu
Có điền chủ miền Thanh Hóa rất giầu
Thường cứu giúp kẻ nghèo hèn cơ cực

Ai nấy xa gần, một lòng kính phục
Ngài, tên là Lê Lợi, đất Lam Sơn
Thấy giặc tàn ác,  rất đỗi căm hờn
Quyết bày tỏ chí hào hùng quật khởi

Bèn tự xưng Bình Định Vương Lê Lợi
Truyền Hịch khắp nơi, kể tội quân Minh
Rồi dấy binh ở tại núi Chí Linh
Dân nức lòng hưởng ứng lời hiệu triệu

Ông Nguyễn Trãi, người chí trung chí hiếu
Tìm đến Vương, dâng “Quốc lược bình Ngô”
Vua tôi một lòng, gầy dựng cơ đồ
Lấy nhân nghĩa, thắm tô trang sử sách

Các tướng tài như Lê Liễu, Lê Thạch,
Rèn luyện hùng binh, chiến thuật tinh vi
Trận đầu xuất quân, đại thắng Mã Kỳ
Trận kế tiếp, giết Nguyễn Sào, tướng giặc

Tiếng tăm vang lừng, từ Nam chí Bắc
Khiến quân Tầu bị nhục nhã, hoảng kinh
Chúng bèn kéo quân vây kín Chí Linh
Quyết bắt sống Bình Định Vương Lê Lợi   

Trong thế nguy, Vương bèn lên tiếng hỏi:
"Hỡi chư tướng, ai dám noi gương xưa
Làm Kỷ Tín, liều thân giả dạng vua
Cứu Hán Cao Tổ thoát vòng vây khốn?" 

Vương vừa dứt lời; Lê Lai từ tốn
Qùi gối thưa: "Tiểu tướng nguyện hi sinh"
Rồi nhận áo bào, lên voi xuất binh
Xông ra trận, để giặc Minh bắt giết

Nhờ đó, Lê Lợi thoát vòng xây xiết
Tám năm sau, cuộc khởi nghĩa thành công 
Dẹp tan giặc Minh, bình trị non sông
Lê Lợi lên ngôi: Vua Lê Thái Tổ 

Ngài là vị Vua anh minh đức độ
Chăm lo việc Nước, gần dân, thương dân
Đặc biệt Ngài hằng ghi nhớ trọng ân
Thuở trước Lê Lai xả thân cứu Chúa 

Ngài ví như,  được tái sinh lần nữa
Trọng Lê Lai, ngang phụ mẫu sinh thành
Nên di chúc đã truyền lại rành rành
“Húy nhật, phải giỗ Lê Lai trước Trẫm!” 

Thái Tổ băng hà ngày 22 tháng 8
Toàn con dân đã chẳng dám quên lời
Công Ngài cứu Nước, gương sáng ngởi ngời
Lòng Ngài ân nghĩa, đức cao vời vợi 

“Hăm mốt Lê Lai, hăm hai Lê Lợi”
Muôn ngàn năm chói lọi nét Sử Vàng!

Trần Quốc Bảo
(Đặc San Lâm Viên)

* Lê Thái Tổ mất ngày 22 tháng 8 âm lịch, năm 1433, trước khi mất có dặn lại đời sau phải làm giỗ Lê Lai trước một ngày, tức là ngày 21 tháng 8. Từ đó dân gian truyền lại câu: Hăm mốt Lê Lai, hăm hai Lê Lợi.