Tháng Ba: Cuộc Chiến Kinh Tế Mỹ-TC Mở Màn

Giữ lời hứa trong thời gian tranh cử, trong tháng Ba 2018, dựa trên thành quả của một cuộc điều tra 7 tháng về hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ - intellectual property theft, tổng thống Donald Trump đã đưa ra những biện pháp tăng thuế nhập cảng từ Trung Cộng (TC) để trừng phạt, đồng thời giúp tăng trưởng cũng như bảo vệ kinh tế và kỹ nghệ trong nước.

Tài sản trí tuệ - intellectual property - không chỉ giới hạn trên các sản phẩm như nhu liệu (software), sách vở, phim ảnh, mà là những tài liệu liên quan đến sáng tạo (phát minh), khoa học, dược phẩm, kỹ nghệ điện toán (computer), chế tạo máy bay, vệ tinh... và nhất là các tài liệu liên quan đến việc chế tạo sản phẩm quốc phòng.

1 tháng 3, 2018
Tổng thống Trump ra lệnh tăng 25% thuế trên thép và 10% trên nhôm nhập cảng. Việc tăng thuế này nhắm vào TC, thế nhưng cũng ảnh hưởng đến một số các quốc gia đồng minh. Nước Mỹ, từ đầu thế kỷ 20 vẫn nổi danh về thép, các ngành kỹ nghệ và xây cất đều phát triển nhờ thép. Pittsburgh, tên một thành phố kỹ nghệ của tiểu bang Pennsylvania, đã gắn liền với kỹ nghệ sản xuất cũng như xuất cảng thép, hàng đầu trên thế giới, và đội banh bầu dục của tiểu bang cũng mang tên Pittsburgh Steelers - Những người thợ làm thép của Pittsburgh. Kỹ nghệ thép của Mỹ lâm vào hoàn cảnh khó khăn kể từ cuối thập niên 1970 khi TC nhẩy vào ngành này và chiếm 50% tổng sản lượng thép trên thế giới. Tăng thuế thép và nhôm giúp khôi phục lại kỹ nghệ thép, tuy nhiên cũng ảnh hưởng đến các ngành khác như làm hộp sắt (đồ hộp, bia, nước ngọt...) cũng như ngành sản xuất xe hơi, máy bay và vật liệu nặng.

2 tháng 3, 2018
Các quốc gia như Đức, Úc, Nam Hàn và Anh lên tiếng lo ngại về việc tăng thuế, trong khi đó TC kêu gọi Hoa Kỳ nên “tuân thủ các quy tắc thương mại đa phương."
Các quốc gia Âu Châu tuyên bố sẽ trả đũa bằng cách tăng thuế các sản phẩm của Mỹ như rượu mạnh, xe mô-tô và quần áo may bằng vải “gin - jeans".

3 tháng 3, 2018
Tổng thống Trump trả lời các quốc gia Âu Châu rằng, nếu bị trả đũa, ông sẽ tăng thuế xe hơi nhập cảng.

8 tháng 3, 2018
Nước Mỹ tuyên bố hai quốc gia Canada và Mexico được miễn trừ trong việc tăng thuế thép và nhôm.

16 tháng 3, 2018
Liên Hiệp Âu Châu phổ biến một danh sách dài với hàng trăm sản phẩm của Mỹ sẽ bị tăng thuế, trong đó có thuốc lá, lò nướng (ovens), tàu thuyền (sailboats) và son môi (lipstic).

22 tháng 3, 2018
Tổng thống Trump tuyên bố tăng khoảng 60 tỉ đô-la (60 billion USD) thuế trên hàng nhập cảng từ TC và sẽ đưa ra những phương pháp chống TC tại Tổ Chức Thương Mại Thế Giới - World Trade Organization. Đồng thời tuyên bố miễn trừ tăng thuế thép và nhôm cho các quốc gia trong Liên Hiệp Âu Châu, Nam Hàn, Úc, Brazil và Argentina.

23 tháng 3, 2018
TC đưa ra chương trình trả đũa với việc tăng thuế hơn 120 loại hàng hóa của Mỹ, trị giá khoảng 3 tỉ đô-la (3 billion USD), trong đó có thịt heo và ống sắt - dùng để xây hệ thống dẫn nước, dầu... và dọa sẽ kiện Mỹ ở Tổ Chức Thương Mại Thế Giới - WTO. Tuy nhiên, TC đã tỏ vẻ lo ngại về việc tăng thuế này và đã tuyên bố “Không muốn có một cuộc chiến thương mại (với Hoa Kỳ)" khi tổng thống Trump tuyên bố “Đây là hành động đầu tiên của nhiều hành động liên quan đến thương mại - This is the first of many trade actions.”

oOo

Một điều đáng chú ý là đảng Dân Chủ và các đài truyền thông dòng chính như NBC, CNBC, CNN, Washington Post và New York Times không đưa ra những bài bình luận tiêu cực như những lần trước về hành động tăng thuế trên hàng nhập cảng từ TC của tổng thống Trump - ngoại trừ việc lo ngại về ngành sản xuất đậu nành của nông dân Mỹ. Đồng thời các “loa tuyên truyền" của báo chí TC cũng chưa dám lên tiếng mạnh bạo, thô lỗ, để chống đối việc tăng thuế này.

Tưởng cũng nên nhắc ở đây là 60 tỉ dô-la (60 billion USD) so với 375 tỉ thâm hụt về thương mại giữa Mỹ và TC thì xem ra không đáng kể. Năm 2017 vừa qua, người Việt hải ngoại đã đem về cho cộng sản Việt Nam một số ngoại tệ (kiều hối) là 17 tỉ đô-la (17 billion USD)! Thế nhưng việc tăng thuế nhập cảng là bước đầu của một cuộc chiến tranh thương mại (trade war), thường dẫn đến một cuộc chiến tranh lớn hơn là "chiến tranh lạnh" và "chạy đua vũ trang".

Hy vọng rằng sự quảng bá việc mở rộng ngành bán vũ khí cho các quốc gia Á Châu và đánh thuế hàng hóa TC là một chiến thuật hợp lý và thức thời nhất của của Mỹ, mà mấy đời tổng thống Mỹ vừa qua đều muốn làm, nhưng không dám. Lịch sử đã chứng minh rằng Liên Xô bị xụp đổ, phần lớn, là do cuộc “chiến tranh lạnh” với Hoa Kỳ. Lịch sử có thể tái diễn với Trung Cộng.

Lâm Viên