Mỹ Thẳng Tiến, Anh De Lui

Hoa Kỳ tiến hành FONOP lần thứ tư trong năm tháng, trong khi Vương quốc Anh thay đổi chính sách của họ về FONOP ở Biển Đông.

Bài của Eliot Kim

Lâm Viên lược dịch

Tuần qua, Hải quân Hoa Kỳ đã thực hiện chuyến tự do hàng hải lần thứ tư ở Biển Đông, trong khi Vương quốc Anh dường như đã đảo ngược chính sách của họ về các hoạt động như vậy.

Vào tháng 10, khu trục hạm USS Chafee đã tiến hành một FONOP gần quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông. Đây là một khu trục hạm có trang bị hoả tiễn vô tuyến điều khiển đã di chuyển trong vòng 16 hải lý của Hoàng Sa, nơi đã bị TC chiếm đóng kể từ năm 1974. Việc đáng chú ý là chiếc USS Chafee đã không vượt qua khoảng cách 12 hải lý của hòn đảo, được xem là  lãnh hải theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển. Các tàu hải quân của Hoa Kỳ đã tiến hành FONOP thường cho tàu di chuyển vào trong phạm vi 12 hải lý của các hòn đảo có tranh chấp để chứng tỏ rằng Hoa Kỳ không công nhận việc tự ý tuyên bố chủ quyền lãnh thổ trên biển. Các viên chức của Bộ Quốc Phòng (Pentagon) đã không bình luận gì về hoạt động này nhưng chỉ nhắc lại rằng Hoa Kỳ vẫn thực hiện FONOP một cách thường xuyên và sẽ tiếp tục làm như vậy.

Theo một thông cáo gửi cho báo chí của Bộ Quốc phòng TC, quân đội TC đã đáp lại hoạt động của chiếc Chafee bằng cách đem ra một tàu chiến, hai máy bay phản lực và một trực thăng. Các viên chức của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ xác định phản ứng của TC nhưng lưu ý rằng phản ứng giữa lực lượng quân đội TC và Chafee là "an toàn và chuyên nghiệp". Bộ Quốc phòng cũng nhấn mạnh rằng "quân đội TC sẽ tăng cường nhiều hơn về khả năng phòng thủ của hải quân và không quân để bảo vệ chủ quyền và an ninh của họ." Về phương diện ngoại giao, Bộ Ngoại giao TC đã đưa ra "những tuyên bố nghiêm túc" với các viên chức Mỹ về hoạt động của Chafee, theo ông Hua Chunying, người phát ngôn trong cuộc họp báo hàng ngày của Bộ. Ông Hua cũng kêu gọi Hoa Kỳ "tôn trọng chủ quyền và lợi ích an ninh của TC cũng như nỗ lực của các quốc gia trong vùng để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông và ngăn chặn các hành động sai trái như vậy."

Trong khi đó, Vương quốc Anh dường như đang thay đổi vị trí của họ về các hoạt động FONOP ở Biển Đông. Theo báo Sydney Morning Herald, khi Bộ trưởng Quốc phòng Michael Fallon được hỏi về FONOP tại một cuộc họp của Đảng Bảo thủ hồi đầu tháng này, ông trả lời rằng quân đội Anh không có kế hoạch tiến hành các FONOP để thách thức các yêu sách lãnh thổ của TC ở Biển Đông. "Chúng tôi sẽ thực hiện quyền tự do hàng hải của chúng tôi," Fallon nói, nhưng "người Mỹ đã thực hiện những nhiệm vụ đặc biệt trên một số hòn đảo đang tranh chấp, chúng tôi không làm như thế và chúng tôi cũng không có kế hoạch để làm điều đó."

Lời tuyên bố này dường như đảo ngược vị trí của chính phủ Anh như đã tuyên bố từ tháng 7, khi Ngoại trưởng Boris Johnson tuyên bố rằng Hải quân Hoàng gia Anh sẽ đưa hai hàng không mẫu hạm mới vào Biển Đông để sớm tiến hành FONOP ở vùng biển này. Vào thời điểm đó, Bộ trưởng Quốc phòng Fallon đã xác nhận rằng nước Anh đã lên kế hoạch gửi một tàu hải quân tới Biển Đông để tiến hành FONOP.

Lâm Viên