Tuần Trăng Mật Của Trump Và Trung Cộng Có Thể Sắp Kết Thúc

Tuần trăng mật ngắn ngủi, bất ngờ của Tổng thống Trump và Trung cộng (TC) dường như đang gặp rắc rối, đánh tan hy vọng của Bắc Kinh rằng hai nước đã bắt đầu có một mối quan hệ mới mẻ có tính cách thương mại.

Lời khẳng định vừa qua của Trump rằng TC đã thất bại trong việc gây áp lực Bắc Hàn trong việc kiềm chế chương trình phi đạn và hạt nhân có nghĩa là Bắc Kinh sẽ phải đối đầu với viễn ảnh của một mối quan hệ căng thẳng hơn - không chỉ ở việc Bắc Hàn mà còn cứng rắn hơn về thương mại, tiền tệ và Biển Đông.

Trump viết trên Twitter trong tuần này, trước khi một cuộc họp cấp cao của các quan chức TC và Hoa Kỳ hôm thứ tư tại Washington, cho biết thêm, "Mặc dù tôi đánh giá cao nỗ lực của Chủ tịch Tập và TC đã giúp đỡ giải quyết việc Bắc Hàn, thế nhưng việc đó đã không đem lại một kết quả nào." Lời tuyên bố này đánh dấu cho sự khởi đầu của những lời lẽ cứng rắn hơn với TC trong tương lai.

Trump không cho biết thêm chi tiết những gì có thể làm sau kết luận đó, nhưng các lựa chọn về phương pháp đối đầu với với Bắc Hàn - bao gồm các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn có thể nhắm vào các công ty TC kinh doanh với Hoa Kỳ, sự gia tăng quân sự và thậm chí cả việc sử dụng vũ lực - đều là những điều TC vẫn lên tiếng phản đối.

Đồng thời, Trump trước đó đã đề nghị rằng ông ta có thể nhân nhượng trong chính sách thương mại đối với TC để đổi lấy sự giúp đỡ của họ Tập trong việc ổn định tình trạng Bắc Hàn. Bây giờ, họ Tập và giới lãnh đạo của TC phải đặt lại câu hỏi rằng liệu Trump có thực sự muốn thực hiện những mối đe dọa TC mà ông đã từng tuyên bố trong thời gian tranh cử hay không.

Viễn ảnh của một mối quan hệ bấp bênh với Hoa Kỳ là điều đặc biệt nhạy cảm đối với TC trong khi họ Tập đang chuẩn bị tổ chức Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 19 của Đảng Cộng sản vào mùa thu năm nay. Trong khi việc tái đắc cử chức vụ Chủ Tịch của Tập với nhiệm kỳ năm năm lần thứ hai gần như chắc chắn, họ Tập cho biết là muốn nhân dịp Đại Hội này để củng cố quyền lực của mình và thay đổi nhân sự trong khối lãnh đạo, và ông ta không muốn bất kỳ cuộc khủng hoảng nước ngoài nào có thể gây phiền nhiễu trong dịp này.

John Delury, một chuyên gia nghiên cứu về TC và Bắc Hàn tại Đại học Yonsei, nói: "Điều mà Trump nói có nghĩa là bây giờ tôi không cần bạn giúp đỡ để giải quyết vấn đề Bắc Hàn nữa, và như thế chúng ta nên giải quyết những vấn đề khác như thương mại giữa hai quốc gia Mỹ-TC".

Phản ứng chính thức từ TC có vẻ khá trầm lắng, mặc dù rất căng thẳng.

"Tôi nghĩ rằng mấu chốt của vấn đề Bán đảo Triều Tiên và điểm chính của cuộc sự mâu thuẫn không phải là TC", phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao, ông Geng Shuang, phát biểu tại một cuộc họp báo hôm thứ Tư vừa qua.

Ông nói thêm: "Giải quyết vấn đề Bán đảo Triều Tiên đòi hỏi phải có những nỗ lực chung, và sẽ không thành công nếu chỉ phụ thuộc vào TC." Đồng thời, ông nói rằng "vai trò của TC là cần thiết".

Lời tuyên bố của Trump, mặc dù đã nói đến sự cố gắng của họ Tập, nhưng đã gây ngạc nhiên và bực bội ở Bắc Kinh. TC nói rằng họ đã có những biện pháp quan trọng để bó buộc Bắc Hàn bằng thương mại, nhưng Hoa Kỳ đã không cho việc chế tài đủ thời gian để có hiệu lực.

"TC đã làm hết sức mình, và các chế tài này đang có hiệu lực", Lu Chao, giám đốc Viện Nghiên cứu Biên giới tại Học viện Khoa học Xã hội Liêu Ninh, một tổ chức nghiên cứu của chính phủ ở Thẩm Dương, nói. "Nếu có nhiều thời gian thì việc chế tài sẽ có tác động lớn hơn đến nền kinh tế của Bắc Hàn."

Ngay cả những cuộc đàm phán trực tiếp với lãnh tụ Bắc Hàn, Kim Jong Un - dường như ít có hiệu quả sau cái chết của Otto F. Warmbier, sinh viên đại học Hoa Kỳ được Bắc Hàn trao trả trong cảnh hôn mê vào tuần trước - cho thấy tiếng nói của TC không có hiệu quả.

"Chúng tôi hiểu người Mỹ đang tức giận về cái chết của anh sinh viên," ông Jin Qiangyi, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Bắc và Nam Hàn thuộc Đại học Yanbian ở Yanbian, gần biên giới TC và Bắc Hàn. Tuy nhiên, việc áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào các công ty TC sẽ chỉ dẫn đến nhiều vấn đề khó khăn hơn, ông nói.

"Hoa Kỳ có thể muốn áp lực Bắc Hàn bằng các biện pháp trừng phạt để họ dẹp bỏ các chương trình vũ khí hạt nhân, nhưng chúng tôi nghi ngờ điều này sẽ có hiệu quả", ông nói. "Vì đây là một quốc gia đã trải qua nhiều thập kỷ bị trừng phạt".

Lâm Viên

Theo By Steven Lee Myers NEW YORK TIMES   JUNE 21, 2017
https://www.bostonglobe.com/news/world/2017/06/21/china-trump-honeymoon-unexpected-and-risk-ending/Y8P8Ezt0uBtyaVrbclNs1H/story.html