Giáo Dục Gia Đình Liên Quan Đến Trẻ Em Có Tính Bắt Nạt

Nghiên cứu hỗ trợ cho phong cách vừa phải của cha mẹ
Tori Rodriguez on September 1, 2016
(Bùi Phạm Thành chuyển ngữ, ngày 20 tháng 9 năm 2016)

Hầu hết mọi người đều đồng ý rằng: cha mẹ khắc nghiệt sẽ khiến con cái trở nên kẻ bắt nạt người khác - đồng thời khiến cho một số trẻ em khác trở thành nạn nhân của chúng. Một số nghiên cứu gần đây khẳng định mối liên quan giữa phong cách làm cha mẹ nghiêm ngặt và khả năng khiến trẻ em trở nên kẻ bắt nạt hoặc bị bắt nạt. Một số nghiên cứu khác cũng cho thấy một liên quan ngạc nhiên là cha mẹ có ý chấp thuận hành động của con trẻ hoặc lơ là cũng tạo nên những đứa trẻ có khuynh hướng bắt nạt người khác.

Trong một nghiên cứu hồi tháng 1, 2016 về "Sử dụng và lạm dụng thuốc", các nhà nghiên cứu tại các trường Đại học ở tiểu bang Washington và bang Arizona đã tiến hành một cuộc nghiên cứu dựa trên 419 sinh viên đại học và phát hiện ra rằng cha mẹ tương đối dễ dãi, trong đó cha mẹ thân thiện và lo lắng chu đáo cho con nhưng thiết lập ra quy tắc kềm chế đã hạ nguy cơ bị bắt nạt của trẻ em. Cả hai phong cách nuôi dạy con cái quá dễ dãi hoặc quá khó khăn đều liên quan đến việc trẻ em bắt nạt những đứa trẻ khác. Cả hai phương pháp có thể dẫn đến một sự thiếu tôn trọng đối với các quy tắc và các quyền của những người khác.

Một nghiên cứu năm 2012 trong tạp chí Journal of Cybertherapy và Rehabilitation cũng cho thấy sự lơ là về giáo dục con cái là một vấn đề gây nên tệ trạng nói trên. Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu dựa trên một số sinh viên đại học và phát hiện ra rằng những người có cha mẹ dễ dãi (nuông chiều con cái) đã khiến các em có hành vi bắt nạt người khác nhiều hơn so với cha mẹ có tính độc đoán hoặc khó khăn với con cái. Kết luận, cha mẹ lơ là trong việc dạy dỗ, kiểm xoát con cái có liên quan đến việc trẻ em có tính bắt nạt nhiều nhất.

Hầu hết các nghiên cứu nhằm vào ảnh hưởng của cha mẹ đối với trẻ em có tính bắt nạt, đã tập trung vào sự khắc nghiệt, phong cách của cha mẹ trừng phạt đã vô tình trở thành mô hình cho hành vi bắt nạt cho con cái của họ. Một trong những nghiên cứu, được công bố vào tháng 1, Child Abuse and Neglect (Lạm dụng và bỏ bê trẻ em), đánh giá sự bắt nạt liên hệ về phong cách và thực hành kỷ luật của cha mẹ đối với con cái trong một nhóm 2.060 học sinh trung học ở Tây Ban Nha. Kết quả cho thấy kỷ luật khắt khe và sự lạm dụng đã làm tăng nguy cơ thiếu niên lợi dụng hoặc bị lạm dụng bởi đồng bạn. Đối với các em gái, nguy cơ trở thành một kẻ bắt nạt đã được kết nối chặt chẽ hơn về sự trừng phạt thể chất, trong khi đối với các em trai bị ảnh hưởng bởi kỷ luật khắt khe của cha mẹ, phần chính là về mặt tâm lý. Đối với cả hai thành phần trai và gái, mối tương quan trực tiếp giữa các nạn nhân của một kẻ bắt nạt và xâm lược là ảnh hưởng về tâm lý đối với phụ huynh.

Tóm lại, các nghiên cứu cho thấy các phương pháp làm cha mẹ tốt nhất có thể rơi vào giữa hai thái cực của sự giáo dục gia đình của cha mẹ đối với con cái. Thật vậy, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một yếu tố chống lại việc bị bắt nạt hoặc trở thành một kẻ bắt nạt là có cha mẹ lưu tâm, thân thiện và đáp ứng với con cái của họ. Đồng thời khích lệ, với một mức độ phù hợp, quyền tự chủ (chứ không phải là một trong hai thái cực kiểm soát khắt khe hoặc quá dễ dãi). Một nghiên cứu với 215 học sinh bậc tiểu và trung học năm 2015, được đăng trên tạp chí Journal of Child and Family Studies, cho thấy trẻ em bị bắt nạt được đánh giá liên tục của các giáo viên là có cha mẹ không để ý tới con cái hơn so với trẻ em bình thường khác. Một nghiên cứu năm 2016 của Tạp chí Journal of Child Psychology and Psychiatry (Tâm lý trẻ em và tâm thần học) đã theo dõi một số trẻ em trong năm năm và phát hiện ra rằng những em có cha mẹ khuyến khích và khuyên bảo về tự chủ khi những đứa trẻ ở khoảng bốn hoặc năm tuổi sẽ bị bắt nạt ít hơn so với những đứa trẻ mà cha mẹ đã lơ là về việc khuyên bảo, day dỗ này.

Julie A. Patock-Peckham, một giáo sư tâm lý học của trường Đại Học tiểu bang Arizona nói: "Điểm mấu chốt là nếu bạn không muốn tạo ra một kẻ bắt nạt, thì hãy không bắt nạt con cái của riêng bạn. Một mặt dùng phương pháp làm cha mẹ có thẩm quyền (chăm sóc, khuyên bảo, đặt ra giới hạn ...), mặt khác, là bảo vệ chống lại những hậu quả tâm lý tiêu cực. Những người muốn trở thành cha mẹ tốt hơn nên theo học các lớp về phương thức giáo dục và đối xử với con cái của họ."

Bùi Phạm Thành